بنفشه پریسائی (راهنما)

بررسي تاثير عوامل مهم اقليمي بر پراكنش تيپ هاي گياهي استان چهارمحال و بختياري با استفاده از روش هاي آماري چند متغيره و GIS

چكيده: 

   هدف اصلي اين پژوهش، تعيين مهمترين عناصر اقليمي مؤثر بر پراكنش تيپهاي گياهي استان چهار محال و بختياري با سطحي معادل 16532 كيلومتر مربع با استفاده از روشهاي آماري چند متغيره و GIS مي­باشد. بدين منظور به ايجاد پايگاهي مركب از 71 متغير اقليمي كه از اهميت بيشتري در ارتباط با اكولوژي تيپهاي گياهي منطقه مورد مطالعه برخوردار بودند اقدام گرديد و متناسب با تراكم ايستگاهها و تغييرپذيري متغيرهاي انتخابي، يك شبكه به ابعاد 10*10 كيلومتر بر روي استان گسترده و تعداد 73 نقطه مشخص شد. سپس با روش كريجينگ مقادير 71 متغير انتخابي در اين 73 نقطه مشخص گرديد. از روش تحليل عاملي با دوران واريماكس به منظور كاهش ابعاد ماتريس داده­ها و از روش تحليل خوشه­اي سلسله مراتبي به طريق وارد، جهت پهنه­بندي اقاليم رويشي تيپهاي گياهي استان چهار محال و بختياري استفاده شد. يافته­هاي اين بررسي نشان مي­دهد كه سه عامل اول در حدود 82/91 درصد از تغييرات متغيرهاي اوليه را بيان مي­كند. اين عوامل عبارتند از دماي گرمايشي، بارش و تابش كه به­ترتيب 02/53، 1/35 و 7/3   درصد از واريانس كل را به خود اختصاص مي­دهند. با استفاده از امتيازات عاملي 5 پهنه اقليم رويشي به شرح   1- معتدل مرطوب 2- نيمه مرطوب سرد 3- سرد و خيلي مرطوب مرتفع 4- نيمه مرطوب گرم و 5- نيمه خشك سرد مشخص و نامگذاري گرديد. نتايج حاصل از بررسيها نشان­دهنده آن است كه مهمترين عامل در پراكنش تيپهاي گياهي عامل دماي گرمايشي و بارندگي مي­باشد. از بين گونه هاي جنگلي بيشترين درصد حضور متعلق به گونه بلوط غرب( (Quercus brantiiو در ناحيه معتدل مرطوب و نيمه مرطوب گرم است كه دامنه ارتفاعي رويشگاههاي اين گونه در استان چهار محال و بختياري عمدتاً از 860   تا 1900 متر مي باشد يعني بيش از 1000 متر تغيير مي كند. حال آنكه گونه هاي مختلف مرتعي از جنس گون(Astragalus   .)، بردباري چشمگيري در برابر تغييرات كليه عناصر اقليمي و ارتفاع نشان مي­دهند به طوريكه باعث حضور آنها تقريباً در تمامي اقاليم استان شده است.