پايش تاثير بارش در تغييرات پوشش گياهي با استفاده از تكنيك‌هاي سنجش از دور در يك دوره 12 ساله(مطالعه موردي: سميرم و لردگان

فاطمه هادیان، رضا جعفری, حسین بشری، سعید سلطانی، نشریه مرتع و آبخیزداری ، دوره 66 ،شماره 4.

چکیده:

بارش يكي از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر تغييرات پوشش گياهي بخصوص در اكوسيستم‌هاي خشك و نيمه خشك است. با توجه به اينكه چگونگي شرايط رطوبتي خاك بر تغييرات گياهان بسيار تاثير‌گذار است، پايش خشكسالي و تغييرات پوشش گياهي از مهمترين ابزارهاي مديريتي در اين اكوسيستم‌ها مي‌باشد. امروزه از تصاوير ماهواره‌اي به عنوان روشي نسبتاً كم هزينه و سريع جهت مطالعه پوشش گياهي در مقياس‌هاي متفاوت استفاده مي‌شود كه با بررسي خصوصيات طيفي گياهان، تغييرات آن‌ها ارزيابي مي‌گردد. اين مطالعه با هدف بررسي و پايش تغييرات پوشش گياهي در 4 تيپ مرتعي و يك تيپ جنگلي بين سال هاي 1388-1376 در قسمتي از جنوب اصفهان و جنوب شرقي استان چهارمحال و بختياري انجام شده است. با استفاده از روش نمونه برداري زميني درصد تاج پوشش گياهي در تيپهاي گياهي مختلف با استفاده از روش قدم نقطه در 10 سايت نمونه برداري در هر تيپ گياهي (6000 نقطه در هر تيپ گياهي) انجام شد. سپس با استفاده از آناليز همبستگي امكان استفاده از داده‌هاي ماهواره اي اخذ شده از يك تصوير سال 1388 ماهواره لندست براي مطالعه پوشش گياهي مناطق مورد مطالعه بررسي شد. براي پايش تغييرات پوشش گياهي، تعداد 12 سري تصاوير لندست مربوط به دوره نيمه اول خرداد سال‌هاي 1376-1388جهت محاسبه شاخص NDVI تهيه گرديد بر اساس نتايج ، شاخص NDVI در سال 1388 همبستگي معنا‌داري با تاج پوشش گياهي در كليه تيپ هاي مورد مطالعه داشت. بررسي تغييرات تاج پوشش گياهي نشان داد كه ميزان تاثيرات بارش در تيپهاي مورد مطالعه بسته به فرم رويشي و شرايط اكولوژيكي مناطق مورد مطالعه با يك ديگر متفاوت است به طوري كه پوشش گياهي در مناطق مرتعي بيشترين همبستگي را با بارش فصل بهار و در منطقه جنگلي با بارش ساليانه داشت. همچنين در مناطق مرتعي نيز تاثيرات بارش بر حسب نوع گونه گياهي غالب متفاوت بود. در اين منطقه بيشترين همبستگي ميان بارش و تغييرات شاخص گياهي در تيپ علفزار ديده شد، كه نشاندهنده كارايي شاخص NDVI در ارزيابي اثرات و مديريت خشكسالي مي باشد.