مكان يابي مناطق موثر بر دبي اوج سيلاب با استفاده از مدل هيدرولوزيكي HEC-HMS در حوزه سد جيرفت

سليماني ساردو فرشاد، سلطاني كوپائي سعيد، سلاجقه علي، مجله پژوهش و سازندگي، صفحه 32-44.

چکیده:

امروزه سيل به عنوان يك عامل مخرب كه سالانه خسارات زيادي به جوامع انساني وارد مي كند و تاثير بسيار بدي بر زندگي انسان ها مي گذارد، مطرح است. احداث سازه هاي مناسب در مكان هايي با پتانسيل سيل خيزي بالا مي تواند خسارات ناشي از سيل را به طور محسوسي كاهش دهد. اين مطالعه در حوزه سد جيرفت به منظور شناسائي مناطق موثر بر دبي اوج سيلاب صورت گرفته است. در اين تحقيق از تكنيك هاي GIS و RS و مدل هيدرولوژيكي HEC-HMS و همچنين از دو شاخص F%, f جهت آناليز سيلخيزي استفاده شده است. نتايج حاصل از شاخص F% نشان مي دهد زير حوزه هاي K4 و سلطاني به ترتيب با مقادير 12/16 و 13/24 در اولويت اول سيل خيزي قرار دارند. اما در روش آناليز سيل خيزي شاخص f براي اولويت بندي، پارامتر مساحت حذف مي گردد و به نوعي دبي ويژه محاسبه مي شود و سيل خيزي زير حوزه ها را بر اين اساس بيان مي كند. نتايج اولويت بندي با استفاده از اين روش در حوزه سد جيرفت نشان داد زير حوزه K6 با 76/. رتبه اول و زير حوزه هنجان با 74/0 در رتبه دوم سيل خيزي قرار دارند. هچنين نتايج نشان مي دهد ميزان سيل خيزي از پايين دست حوزه به سمت بالا دست افزايش پيدا مي كند و سرشاخه ها در مقدار دبي خروجي نقش به سزايي ايفا مي كنند. اجراي برنامه هاي مديريتي و احداث سازه هاي هيدروليكي مناسب در قسمت هاي بالادست حوزه مي تواند خسارات ناشي از سيل را به طور محسوسي كاهش دهد.