بررسي آماري تغييرات رسوب معلق و تحليل عوامل موثر بر آن ( مطالعه موردي: ايستگاه مندرجان

نصري مسعود، فيض نيا سادات، جعفري محمد، احمدي حسن، سلطاني كوپائي سعيد، مجله منابع طبيعي ايران، سال 64، شماره 1، صفحه95-106.

چکیده:

بار معلق بخش عمدة رسوب حمل شده توسط رودخانه ها را تشكيل مي دهد. نتايج اندازه گيري بار معلق معمولا" در بررسي ها و پژوهش هاي   در ارتباط   با فرسايش و رسوبدهي، مهندسي منابع آب، آبخيزداري مورد استفاده قرار مي گيرد. رسوب ناشي از فرسايش حوزه هاي آبخيز   از مهم ترين مشكلات مديريت حوزه هاي آبخيز است. استفاده از روشهاي آماري براي تحليل آمار رسوبدهي ايستگاه مندرجان در دوره زماني 1358-1383 مورد بررسي قرار گرفت. آمار توصيفي و روند تغييرات آن نشان داد سري مشاهداتي (با ميانگين و انحراف معيار به ترتيب 66/59 و 47/348 ميلي گرم بر ليتر) داراي روند كاهشي است و در سطح 5 درصد معني دار است. با اين وجود، رسم نمودار تجمعي سري استاندارد شده وجود سه دوره متفاوت را نشان داد، به طوري كه مقادير آمارة من – كندال براي سه سري مشاهداتي به ترتيب 265/0، 119/0-، و 166/0- است و به ترتيب در سطح 1، 5 و 10 درصد معني دار هستند. سه آزمون مقايسه ميانگين ها، واريانس ها   و تابع توزيع احتم ال با استفاده از آزمون هاي ناپارامتري نشان داد بين سه سري مشاهداتي اختلاف معني داري از لحاظ ميانگين، انحراف معيار و تابع توزيع فراواني وجود دارد. اين موضوع به ويژه تفاوت واريانس گروه دوم و سوم نشان دهنده تغييرات رسوب دهي و كاهش آن در دوره سوم به دليل عمليات آبخيزداري انجام در سطح 7135 هكتار به همراه احداث 174 مورد سازه هاي كنترل فرسايش و سيل با حجم اجرايي   3815 متر مكعب در حوزه آبخيز مندرجان بوده است. با توجه به انباشت و ذخيره 3/275232 متر مكعب رسوب در نتيجه وجود سازه ها و عمليات آبخيزداري، اهميت اجراي اين طرح ها در سطح حوزه هاي آبخيز در اولويت مي باشد.